Η λειτουργική μας ζωή
Αν και αναφέραμε μερικά πράγματα πιο πριν, η εσωτερική ζωή της Μονής δεν καταγράφεται σ' ένα βιβλίο ή μια ιστοσελίδα. Η πορεία της δεν περικλείεται σε μερικές σελίδες και σε κάποια σημαντικά συμβάντα, όπως τα προηγούμενα ή όσα θα αναφέρουμε στη συνέχεια.
Η «εσωτερική» ζωή κάθε αδελφού και κατ᾽ επέκταση της Αδελφότητας «κέκρυπται» από κάθε δημοσιότητα. Είναι το δόσιμο της ψυχής, το δόσιμο κάθε λεπτού της καθημερινής ζωής στον Κύριο. Κρατιέται στην αφάνεια, διότι είναι αφιέρωμα στον Θεό. Τη γνωρίζει μόνο «το φοβερόν όμμα» της ανέκφραστης αγάπης του Χριστού μας. Στη δική Του ευσπλαχνία αγωνιζόμαστε να καταφεύγουμε καθημερινά και διαρκώς, όπως χρεωστεί και κάθε απλός πιστός.
Αυτό το μήνυμα ουσιαστικά πρέπει να ακτινοβολούμε μυστικά ως Μονή. Διότι και εμείς ανήκουμε στο Σώμα της τοπικής Εκκλησίας, στο Σώμα του Χριστού, επηρεάζοντας και επηρεαζόμενοι από την πνευματικότητα ή μη των άλλων μελών. Δεν ξέρουμε αν εμείς με το έλεός Του κάτι καταφέρνουμε να συνεισφέρουμε, προσευχόμενοι, λειτουργώντας, λέγοντας ένα λόγο πνευματικής οικοδομής, ξεναγώντας τους προσκυνητές και τονίζοντας κυρίως τη σημασία της αποκάλυψης των Αγίων στην εποχή μας.
Καθημερινά τελούνται από όλη την Αδελφότητα οι διατεταγμένες Ακολουθίες (Μεσονυκτικό, Όρθρος, Ώρες, Εσπερινός, Απόδειπνο) με επίκεντρο ή αποκορύφωμα τη Θεία Λειτουργία, στο Παρεκκλήσι των αγίων Μυροφόρων. Αυτό είναι το σπουδαιότερο έργο μας, όπως σε κάθε άλλο Μοναστήρι· ο ουρανός στη γη και η γη στον ουρανό με τη θεία λατρεία «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Μία φορά τη βδομάδα λειτουργούμε στο Παρεκκλήσι του Μεγάλου Βασιλείου. Κάθε Κυριακή λειτουργούμε στον κεντρικό Ναό, τον αφιερωμένο στους τρεις Αγίους, κατάμεστο πάντοτε από φιλομάρτυρες ευλαβείς προσκυνητές.
Κάθε απόγευμα μετά τον Εσπερινό τελούμε την Παράκληση των Αγίων μας, υπέρ σωτηρίας ψυχών και σωμάτων της Αδελφότητας και των προσκυνητών, ιδίως των ασθενών και όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα και καταφεύγουν στη μεσιτεία των Αγίων προς τον Χριστό μας. Την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα μετά τον Εσπερινό τελούμε το Μυστήριο του Ευχελαίου, πάλι για τον ίδιο ιερό σκοπό, όπως προτρέπει ο άγιος απόστολος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος.
Ιδιαίτερα στην Ιερά Μονή μας καθιερώθηκε να τελούμε και τις εξής Αγρυπνίες: στις 22 προς 23 Ιουνίου για την επέτειο ευρέσεως του λειψάνου του αγίου Ραφαήλ (1959 στη Λέσβο)· 21 προς 22 Ιουλίου για τη μνήμη της αγίας Μυροφόρου, ισαποστόλου και καλλιπαρθένου Μαρίας της Μαγδαληνής· 1 προς 2 Αυγούστου για την επέτειο ευρέσεως της αναγλύφου εγκολπίου εικόνος του Παντοκράτορος (1961, στη Λέσβο)· 24 προς 25 Νοεμβρίου για τη μνήμη της αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης.
Επίσης τιμούμε ιδιαιτέρως τις μνήμες των αποστόλων Ανδρέου, Πέτρου και Παύλου (Παρεκκλήσια κεντρικού Ναού), του Μεγάλου Βασιλείου, των αγίων Μυροφόρων (Κυριακή των Μυροφόρων στο φερώνυμο Παρεκκλήσι).
Η πανήγυρις της Λαμπροτρίτης
Η κορυφαία πανήγυρις είναι, όμως, η της Λαμπροτρίτης, της Τρίτης της Διακαινησίμου, στη Χάρη των προστατών μας Αγίων. Λαμπροτρίτη ήταν η ημέρα της μαρτυρικής τελειώσεως του αγίου Ραφαήλ. Εκείνον πρώτον είχαν αρχίσει να τον βασανίζουν οι επιδρομείς Τούρκοι την Μεγάλη Παρασκευή. Τον βασάνιζαν για 24 ώρες και το Μέγα Σάββατο τον κρέμασαν ανάποδα σε μια καρυδιά και τον πριόνισαν στο στόμα αποκόπτοντάς του την κάτω σιαγόνα, ήταν τότε 9 Απριλίου του 1463. Δεν πέθανε όμως γιατί δεν πειράχτηκαν οι καρωτίδες του όπως ο ίδιος απεκάλυψε σε ενύπνιο της Μαρίας Τσολάκη το 1988. Επέζησε με φρικτούς πόνους βλέποντας συγχρόνως και τα μαρτύρια όλων των συμμαρτύρων του. Με αυτό το μαρτύριο διαρκείας έζησε μέχρι το βράδυ στις 12 παρά τέταρτο, που ξημέρωνε Λαμπροτρίτη, όπου τελικά τον αποκεφάλισαν. Ήταν τότε 12 Απριλίου. Η ημέρα του δικού του μαρτυρικού θανάτου, αφότου αποκαλύφτηκε στις μέρες μας, γιορτάζεται ως ημέρα μνήμης, τιμής, επαίνων, ύμνων. Τέτοια μέρα κάθε χρόνο υμνούμε τους τρεις νεοφανείς Αγίους, ενθυμούμενοι και τους άλλους συμμάρτυρές τους. Τέτοια μέρα δοξολογούμε τον Χριστό μας, που τους κάλεσε σε τέτοια τιμή, ώστε να αντέξουν τα βασανιστήρια για την αγάπη Του, όπως Εκείνος υπέμεινε σταυρό και θάνατο για την αγάπη μας και τη σωτηρία όλου του κόσμου.
Εκείνο το διήμερο οικογένειες- οικογένειες χιλιάδες πιστοί κατακλύζουν κυριολεκτικά το Ναό και το προαύλιο, «από φυλακής πρωίας μέχρι νυκτός». Κρέμονται, θα λέγαμε, από τη θεόσδοτη Χάρη των θαυματουργών νεοφανών Αγίων. Σιωπηλός, αλλά διαπρύσιος κήρυκας των πάρα πολλών θαυμάτων η εικόνα των Αγίων με τα αναρίθμητα πολύτιμα αφιερώματα κάθε είδους από ευεργετηθέντες.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας λιτανεύονται η λειψανοθήκη με ιερά λείψανα των τριών Αγίων και η εικόνα με τα αφιερώματα (που κρατούν οι Ιερείς) και οι ιδιαίτερες λειψανοθήκες με το δεξιό υπερόφρυο τμήμα από την κάρα του Αγίου και ένα μισοκαμμένο πλευρό της παρθενομάρτυρος Ειρήνης (που το βαστάζουν οι δύο Ιεράρχες ευλογώντας με αυτά το λαό).
Η λιτανεία είναι άλλη μια λειτουργική πρακτική της Εκκλησίας μας. Δείχνει με τόσο αισθητό τρόπο ότι οι Άγιοι είναι επικεφαλείς κι εμείς ακολουθούμε. Είναι τα ζωντανά παραδείγματά μας στον τρόπο της αγάπης του Χριστού, κι εμείς προσπαθούμε να βαδίσουμε στα δικά τους ίχνη. Είναι τα μεγάλα αδέλφια μας, όπως συνηθίζει να λέει ο Σεβασμιώτατος, που μας βοηθούν να ωριμάσουμε εκκλησιαστικά, να ωριμάσει η πίστη μας, η λατρεία μας, η προσφορά του εαυτού μας στον Χριστό.
Ιερά λείψανα του Αγίου Ραφαήλ
Ο μόνιμος πνευματικός θησαυρός του Μοναστηριού είναι τεμάχια των χαριτοβρύτων λειψάνων των νεοφανών Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, που φυλάσσονται σε καλαίσθητη λειψανοθήκη και εκτίθενται μονίμως καθημερινά σε προσκύνηση. Τίμιο λείψανο του αγίου Ραφαήλ είναι τοποθετημένο και στην ιερά εικόνα. Μετά την Αγία Τράπεζα (την καρδιά του Μοναστηριού) τα ιερά μαρτυρικά λείψανα των Αγίων μας (οι πνεύμονες του Μοναστηριού) μας τροφοδοτούν με το ''οξυγόνο'' του παραδείγματος, της υπομονής, της θυσίας, της αναστημένης ύπαρξης, των χαρίτων και των θαυμάτων των Αγίων μας.
Όλα τα ιερά λείψανα των νεοφανών Αγίων και τα ιερά κειμήλια ανευρέθηκαν κατά τα έτη 1959-62. Τον Σεπτέμβριο του 1962 ιδρύθηκε το Μοναστήρι του αγίου Ραφαήλ στη Λέσβο, και το 1964 εγκαταστάθηκαν εκεί σε μόνιμες εγκαταστάσεις οι δυο πρώτες Μοναχές, η ηγουμένη Ευγενία και η μοναχή Παρθενία (μακαριστές πλέον). Οι δύο αυτές πρώτες Μοναχές παρέλαβαν τα ιερά λείψανα από τους χωρικούς που είδαν τους Αγίους, που έκαναν τις ανασκαφές, που τα βρήκαν και τα τιμούσαν τόσα χρόνια.
Το πρώτο διάστημα, μέχρι να οργανωθεί η γυναικεία μοναστική Αδελφότητα στη Λέσβο, μερικά πρόσωπα, είτε επίσημα είτε ανεπίσημα, είχαν λάβει τμήματα ιερών λειψάνων χάριν προσωπικής ευλογίας. Ήταν οι μακαριστοί Μητροπολίτες Μυτιλήνης Ιάκωβος Κλεόμβροτος και Μυθήμνης Ιάκωβος Μαλλιαρός (που εγκαινίασε το Ναό του Αγίου), η μακαριστή δόκιμος μοναχή Βασιλική Μαλλιαρού, ο μετέπειτα Αγιορείτης μοναχός Εμμανουήλ Μαλλιαρός (παλαιότερα Νεοσκητιώτης, μετέπειτα γηροκομούμενος στην Ιερά Μονή Γρηγορίου) και η αείμνηστη μεγάλη ευεργέτιδα της Ιεράς Μονής Λέσβου Ειρήνη Παραδέλλη.
Έτσι, σήμερα, εκτός από το γυναικείο Μοναστήρι της Λέσβου αρκετά τμήματα ιερών λειψάνων των τριών Αγίων έχουν η ιστορική Μονή Λειμώνος Λέσβου (που κληρονόμησε το ιεροφυλάκιο του Μητροπολίτη Μηθύμνης Ιακώβου), ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής αγίου Νικολάου Άνδρου (από την μακαριστή Ειρήνη Παραδέλλη και τη μοναχή Βασιλική Μαλλιαρού), ο π. Εμμανουήλ Μαλλιαρός (εκ προσφοράς του Μητροπολίτη Μυτιλήνης κυρού Ιακώβου) και ο Εφημέριος του Ιερού Ναού αγίου Αθανασίου Μυτιλήνης π. Ευστράτιος Αναστασέλλης (κληρονόμος του υπολοίπου ιεροφυλακίου της Ειρήνης Παραδέλλη). Ενδεχομένως να κατέχουν τεμάχια λειψάνων και άλλα πρόσωπα.
Από τις παραπάνω τέσσερις πηγές, με επίσημα, ενυπόγραφα, ενσφράγιστα έγγραφα που υπάρχουν και στο Αρχείο της Ιεράς Μονής μας στη Γρίβα, προέρχονται τα τμήματα ιερών λειψάνων που κατέχει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης και Γέροντάς μας. Τεμάχιά τους μας παρέδωσε σε καλαίσθητη ασημένια λειψανοθήκη με σμάλτινες παραστάσεις ως μόνιμη ευλογία της Μονής.
Στη βεβαίωσή του ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Λειμώνος Λέσβου Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Παυλόπουλος γράφει «τη 22α Ιουλίου του σωτηρίου έτους 1984, κατ' επιθυμίαν του μακαριστού Μητροπολίτου Μηθύμνης κυρού Ιακώβου, παρεδώκαμεν εκ του εν τη Μονή ημών Ιεροφυλακίου Αυτού τεμάχια ιερών Λειψάνων των νεοφανών Μαρτύρων της Θερμής αγίου Ραφαήλ και προεστού Βασιλείου μετά θραύσματος εκ του πιθαρίου εντός του οποίου οι Αγαρηνοί κατέκαψαν το σώμα της αγίας παρθένου Ειρήνης...».
Επίσης ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής αγίου Νικολάου Άνδρου Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Θεμελής δηλώνει: «εδωρήσαμε εις τον παν/τατον Αρχιμανδρίτην π. Δημήτριον Μπεκιάρην, Καθηγούμενον της Ιεράς Μονής Πετράκη και Πρωτοσύγκελλον της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, τεμάχια ιερών λειψάνων των νεοφανών Οσιομαρτύρων, θαυματουργού αγίου Ραφαήλ του εν Θερμή της Λέσβου αθλήσαντος, και του συνάθλου και υποτακτικού αυτού διακόνου αγίου Νικολάου, προς προσκύνησιν πιστών και ίασιν ασθενών. Ταύτα προέρχονται εκ της αρχοντίσσης της Λέσβου αειμνήστου Ειρήνης Παραδέλλη, ήτις υπήρξε και χρηματοδότις εν πολλοίς των γενομένων ανασκαφών της ανευρέσεως των ιερών λειψάνων...».
Ωσαύτως ο αγιορείτης μοναχός Εμμανουήλ Μαλλιαρός σε επίσημο επιστολόγραφο από το κελί Αγίων Αναργύρων Ν. Σκήτης Αγίου Όρους ανέφερε: «Δι' αυτής βεβαιώ ότι πράγματι, εκ του προσωπικού μου ιεροφυλακίου προσέφερα εις Υμάς τεμάχια τέσσαρα (4) ιερών λειψάνων Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, προς δόξαν και τιμήν και προσκύνησιν της εν αυτοίς οικούσις Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος. Ταύτα περιήλθον εις εμέ μέσω του μακαριστού κυρού Ιακώβου Κλεομβρότου Μητροπολίτου της Ιεράς Μητροπόλεως Μυτιλήνης...».
Επιπροσθέτως και ο π. Ευστράτιος Αναστασέλλης, Εφημέριος Μυτιλήνης στις βεβαιώσεις του αναφέρει: «...παρέδωσα εις τον παν/τατον Αρχιμανδρίτην Δημήτριον Μπεκιάρην... την 20ην Ιουλίου 1986 τμήματα ιερών Λειψάνων των αγίων Ραφαήλ, αγίας Ολυμπίας, αγίας Ειρήνης και Μάρτυρος Ελένης, από την λειψανοθήκην της αποθανούσης Ειρήνης Παραδέλλη, που περιήλθεν εις εμέ εκ κληρονομίας». Και «...τμήματα ιερών λειψάνων των: αγίας Ειρήνης, αγίου Νικολάου και Μάρτυρος Ελένης την 10η Μαρτίου 1987».
Κατά καιρούς περιήλθαν στην κατοχή του Γέροντά μας ως πολύτιμο ιερό σέβασμα τμήμα του Τιμίου Ξύλου (εκ δωρεάς του μακαριστού Πατριάρχου Ιεροσολύμων Διοδώρου) και τμήμα ιερού λειψάνου της αγίας ενδόξου Μυροφόρου, ισαποστόλου και παρθένου Μαρίας της Μαγδαληνής (εκ δωρεάς του μακαριστού Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Χοζεβά Αρχιμανδρίτου Αμφιλοχίου, με ενσφράγιστη ιδιόχειρη πιστοποίηση της ταυτότητας του ιερού λειψάνου).
Τεμάχια του Τιμίου Ξύλου, του λειψάνου της αφθάρτου χειρός της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής και των λειψάνων των τριών νεοφανών Αγίων: αυτά τα ιερά κειμήλια αποτελούν προσφορά του Γέροντά μας, Μητροπολίτου Γουμενίσσης κ. Δημητρίου προς την Ιερά Μονή μας, ως κτιτορική δωρεά, εις μνημόσυνον αιώνιον.
Έλευση Ιερών Λειψάνων άλλων Αγίων στη Μονή
Η Ιερά Μονή μας, εκτός από τη μόνιμη παρουσία των προαναφερθέντων ιερών κειμηλίων, είχε την εξαιρετική θεία ευλογία κατά καιρούς να φιλοξενήσει για λίγο διάστημα ιερά λείψανα κάποιων Αγίων, που θα μπορούσαμε να πούμε κατά κάποιο τρόπο ότι αντιπροσωπεύουν όλες τις τάξεις των Αγίων: των Αποστόλων (την κάρα του αποστόλου Θωμά από την Πάτμο), των Ιεραρχών (το χέρι του Μεγάλου Βασιλείου από την Ιερά Σύνοδο), των Μαρτύρων (το άφθαρτο χέρι της αγίας Αικατερίνης από την Ιερά Μονή Σινά, την κάρα της αγίας Παρασκευής από την Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη και του αγίου Παντελεήμονος από την Ιερά Μονή Παναχράντου Άνδρου), των Οσίων (τεμάχιο δακτύλου από το άφθαρτο ιερό λείψανο του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου) και των Ιερομαρτύρων (το δεξί χέρι του αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης από την Ιερά Μονή Αμπελακιωτίσσης Ναυπάκτου και αγίου Μεγαλομάρτυρος Χαραλάμπους).
Το σπουδαιότερο βέβαια είναι η μόνιμη «ενθρόνιση» στην Ιερά Μονή τεμαχίου του Τιμίου Ξύλου- Σταυρού.